KÖPEK BESLENME VE BAKIMI 
                                              -----------------------------------------
Canlı vücudunda gelişen tüm metabolik ve fizyolojik olayların rutin işlevlerini sürdürebilmesi için bir miktar besin gereklidir ve bu yaşam payı olarak adlandırılır. Canlının bedensel aktivasyonlarını sürdürebilmesi için de gerekli bir enerji payı ihtiyacı vardır. Yaşam payı ve enerji payı canlının toplam besin ihtiyacıdır ve zorunlu olarak dışarıdan alınması gerekir.

Beslenme ne kadar dengeli ve yeterli olursa canlının yaşam kaliteside aynı oranda yüksek olacaktır. Köpeğin ırk, cinsiyet, yaş ve boyutlarına göre besin ihtiyacı farklı olabileceği gibi laktasyon, gebelik, çiftleşme gibi özel durumlarında da günlük besin ihtiyacı farklı olacaktır. Biz bu farklılıkları gözeterek beslenme sayfalarında, beslenmedeki en temel unsurları ve dikkat edilmesi gereken diğer konuları açıklamaya çalıştık.

Dikkat ! Bu bilgiler tamamen sağlıklı bir köpeğin temel ihtiyaçları gözetilerek hazırlanmıştır. Doğal olarak hastalıklar veya başka nedenlere bağlı olarak vücudun ihtiyaçları farklılık gösterebilir. Bu nedenle köpeğinizin beslenme şekli ve düzeni veteriner hekiminiz tarafından belirlenmelidir.

Köpeğin Temel Besin Gerensinimleri ve Fonksiyonları

1) Protein
Yeni hücrelerin oluşmasında, yıpranan dokuların yenilenmesinde, köpeğin enerji ve güç kazanmasında gereklidir. Gelişmekte olan genç köpekler, yaşlı köpekler; bekçi, av, çoban köpeği dışarıda bulunan ve sürekli enerji harcayan köpekler evde bulunan ve fazla hareket etmeyen köpeklere oranla daha fazla proteine ihtiyaç duyar.

Yavru emziren anne köpeklere de her zamankinden daha fazla proteinli besinler verilmelidir.

Protein, doğada hayvansal ve bitkisel olarak bulunur. Köpekler için daha uygun olan hayvansal olanıdır. Et her türlü proteini içerir, bununla birlikte protein değeri yüksek ve düşük olan etler vardır. Mesela aynı hayvanın sık ve sert kaslı etleri, gevşek kaslara oranla daha yüksek protein değerlidir.

Sözgelimi yürek, böbrek, bacak, kol bölgesinin etleri daha yükse değerde protein taşır. Ayrıca fazla yağlı olmayan dana, sığır, koyun etleri de tavuk etine göre daha yüksek proteinlidir. Bir miktar yağ köpek için gerekli olmakla birlikte, ne türde olursa olsun fazla yağlı etler köpeğe verilmemelidir.

Etlerin veriliş biçimi de ayrıca önemlidir. Pişirilen etlerin içindeki besin değerlerinin bir kısmı kaybolur, bu yüzden bunları ciğ ya da yarı çiğ  halde vermek daha doğrudur.

Kıyılmış et köpeklerin sindirim sistemleri için uygun değildir. Etlerin parçalar halinde verilmesi gerekir. Böylece köpeğinizin organizması bundan daha yüksek oranda yararlanabilir. Balık gibi kılçıklı, tavuk gibi ince kemikli hayvan etlerinin verilmesi halinde bunların iyice ayıklanması zorunludur. Tavuk kemikleri parçalanırken, sivri ve ince kıymıklar haline dönüştüğünden en az balık kılçıkları kadar zararlı olur.

Süt, özellikle genç köpeklerin beslenmesinde ve gelişmesinde yararlanılan bir protein kaynağıdır. Bununla birlikte zaman zaman yetişkin köpeklere de süt verilebilir. Yalnız burada bir noktayı daima göz önünde bulundurmak gerekir. Köpek sütü, inek ve koyun sütünden çok değişik bir değere sahiptir. Köpek sütünde protein ortalama %11'ken, inek sütünde ortalama %4'tür. Nuna karşın yağ ve karbonhidrat oranı inek sütünde daha yüksektir.

Köpek sütünün bu özelliği yavru köpek beslenmesinde büyük önem kazanır. İnek sütünün anne köpeğin sütüne eş değer olmadığı bilinmeli, yavru köpeğin annesinden erken ayrılmasına izin verilmemelidir. Aksi halde yavru sağlıksız olabilir. Yapılabiliyorsa, yetişkin köpeklere verilecek sütün az yağlı olması tercih edilmelidir.

Peynir ve yumurta diğer protein kaynaklarıdır. Bunlar sık olarak verilmemelidir. Yumurta, fazla kalori harcayan av ve yarış köpeklerine pek sık olmamak koşuluyla takviye olarak verilebilir. Peynir ve yumurtayla sık beslenme köpeğin karaciğerini yorar ve üzücü karaciğer problemlerine yol açar.

2) Karbonhidrat
Köpeklerin ana besin kaynakları arasında yer alan karbonhidratlı yiyecekler, tahıllar ve papateslerde bolca bulunur. Bununla beraber, bunlar köpekler tarafından pek sevilmez, onalr için çekici bir hale getirilmedikçe istekle yenmez. Halbuki, bunlar orgonizmanın yaşamını sürdürmesi için zorunlu olan enerjinin sağlanmasında gereklidir.

Köpeklere veriilmesi tercih edilecek karbonhidratlı yiyeceklerin başında ekmek (tercihen kepekli veya esmer), şekersiz bisküvi, pirinç, bulgur, yulaf, mısır lapası sayılabilir. Bu yiyeceklerin kemik veya et suyuyla yapılması, daha istekle ve sevilerek yenmesini sağlayacağından yararlıdır. Bu lapaların bulamaç halinde olmaması iyice pişmekle beraber pilav gibi susuz olması zorunludur. Aksi halde köpekte ekşime yapar ve tüm yenilenlerin dışarı atılmasına neden olur.

3) Yağ
çoğunlukla köpeğe verilen çeşitli besinler arasında yeterli ölçüde bulunur. Günlük besininin %10'unun hayvansal veya bitkisel yağlardan oluşması yeterlidir. Yağ, köpeğe verilen vitamin ve minerallerin değerlendirilmesinde olduğu kadar, köpeğe enerji vermeye de yarar.

4) Vitamin ve Mineraller
Köpeklerin birçok vitamin ve minerale ihtiyacı vardır. Alınan yiyeceklerin organizmaya yararlı hale dönüşmesi, organizmanın gelişmesi, hücrelerin kendini yenilemesi ve direnç kazanması için bunların alınması zorunludur. özellik A, D vitaminlerinin, B Kompleksin, kalsiyum ve fosforun önemi büyüktür. Bunlardan başka bakır, demir, çinko, postayum, klor, sodyum köpeğin gereksindiği mineraller arasında sayılabilir.

Vitamin ve mineraller sebze, meyvelerde büyük oranda olmasına karşın köpekler bu yiyeceklere iltifat etmez. Köpeğinize bunları yedirmenin yolu elma, havuç, marul, lahana gibi meyve ve yiyecekleri severek yediği yiyeceklerin arasına rendelenmiş olarak karıştırıp vermektir.

Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir şey daha vardır. Köpeklerin sindirim sistemi selülözü sindirecek bir yapıya sahip olmadığından lifli ve kart sebzelerin verilmesine gerek yoktur.

Dilenirse tablet veya toz halinde bulunan vitamin ve minerallerden köpeğinizin beslenmesini takviye edebilirsiniz. Tabi bu durumda veterinerinize danışmalısınız. Yine A, D vitaminleri için balık yağına başvurabilirsiniz. Köpeğinizin kalsiyum gereksinimini ise doğal yollardan karşılaması daha iyidir. Bunun için en iyi kaynak sığır veya dana kemiğidir. Bu iri kemikler köpeğinize uygun büyüklüklerde kırılarak ve ilik yerleri açılarak verildiğinde köpeğiniz kalsiyum gereksinimini sağlamasının yanında psikolojik bir doygunluk da sağlar.

Köpeğiniz muhtemelen bu kemikle uğraşırken büyük keyif alacak ve saatlerce oyalanacaktır.

                                             KÖPEK BAKIMI
Banyo
Köpeğin yıkanma sıklığı konusunda herhangi bir kural yoktur. Bununla birlikte köpek düzenli olarak fırçalanmalı ve postunda pire ve kene olmadığına bakılmalıdır. Köpek, çok kirlenmemişse ayda bir kez suyla yıkanmalıdır.

Su ılık olmalıdır. Yıkama köpeğin kuyruğundan başlar, başına doğru devam eder. Köpeğin vücudu önce ıslatılır, sonra sabunlanır. Bu sırada kulakları pamukla tıkanmalıdır ve gözlerine sabun kaçmamasına dikkat edilmelidir.

Banyodan sonra köpeğin, kuruyana kadar dışarda değil evin içinde dolaşmasına izin verilmelildir.

Gebe köpekler ve on iki haftalık olmamış yavrular gerekmedikçe yıkanmamalıdır.

Tüylerin Temiz Tutulması
Sahip olduğu özellikler gerektirmedikçe bir köpeğin tüyleri kırpılmaz. Güneş köpeğin derisini yakabilir ve böylece böcekler köpeğin kanını emebilecekleri bir alan bulmuş olurlar. Köpeğin postunu temiz tutmak için kullanılan pek çok araç vardır: uzun ve geniş dişli taraklar, çeşitli sertlik derecelerinde fırçalar, küçük tırmıklar, makaslar ve bu iş için kullanılan bıçaklar. Düz tüylü köpeklerin özel bir eldivenle ya da hafif metalden yapılmış bir fırçayla kaşağılanması gerekir. Uzun ve tel gibi tüyleri olan cinslerin taşıdıkları özellikler gerektiriyorsa tüylerinin kesilmesinde yarar vardır. Bu uygulama cansız tüylerin alınmasını ve köpeğe istenen biçimin verilmesini sağlar. Köpeğin tüylerini estetik nedenlerle kısmen kesmek de mümkündür. Tüylerin gerek kesilmesi gerekse kırpılması bu işi bilen kişilerce yapılmalıdır. Kesme işini bilen, hevesi ve zamanı olan köpek sahibi tarafından uygulanabilir. Poodle cinsi köpekler istenen görünümü almaları için düzenli bir programa uygun olarak kırpılırlar.

Gözler, Kulaklar ve Ağız
Bütün köpek cinslerinin düzenli ve periyodik bakıma ihtiyaçları vardır. Zaman zaman köpeğe göz banyosu yaptırılmalıdır. Kulaklar her hafta mavi ispirtoyla, nemlendirilmiş pamuklu çubuk kullanılarak temizlenmelidir.

Dişler için veteriner bakımı gerekir. Dişlerin dökülmesine neden olabilen diş taşlarının temizlenmesi gereklidir. Tırnaklar hayvanın yürümesini zorlaştırmayacak ölçüde ve uygun bir makasla kısaltılmalıdır. Bu işlem yapılırken hayvanın derisini incitmemeye özen gösterilmelidir. Kaşıntı olması halinde makat guddlelerinin boşaltılması gerekir. Bu da veterinerin yapabileceği bir uygulamadır.